20 мая 2009 г.
КИВĔ ЧУКАЛТИ Культура çурчĕн ĕç-хĕлĕпе паллашнă май кунти пултарулăх ушкăнĕсен ячĕсем кăсăклантарчĕç мана. Сăмахран хор «Юри килтĕм юрлама», ташă ушкăнĕ «Ай, ташлар-и акăш пек», драма кружокĕ «Утăм хыççăн утăм» ятлă. Çавна май кун пирки вырăнти Культура çурчĕн ертÿçипе Зинаида Карзановăпа тĕл пулса калаçрăм. «Йăлăхтармăш ятсенчен пăрăнас терĕмĕр», - сăмах пуçарчĕ вăл.
ŸСĔМ ХЫÇÇĂН ŸСĔМ
Чăн та, «Сетнер» те, «Нарспи» те пур кунта. Арçынсен хăйсен, хĕрарăмсен вара пачах урăх ушкăн пулнине вулакан ятранах уйăрчĕ пулĕ. Унсăр пуçне «Пилеш» фольклор ансамблĕ те, «Шăпчăк» соло та, «Йĕплĕ çăмах илчĕ сăмах» агитбригада ушкăнĕ те пур кунта. Çак ушкăнсем чăннипех ĕçленипе çине-çинех кăсăклантăм. «Ку енĕпе Кивĕ Чукалсене хурлас килмест манăн, - терĕ вăл. – Хăть мĕнле меропритие те хастар хутшăнаççĕ, пултарулăх ушкăнĕсем те ячĕшĕн çеç ĕçлемеççĕ. Районта, республикăра иртекен конкурссене, уявсене яланах хутшăнатпăр, пĕрремĕш вырăна тухнисем те пулнă».
Унсăр пуçне Малеевсен çемье ансамблĕ те йĕркеленнĕ кунта. Ирина Витальевнăпа Виталий Михайлович пуçарнă ăна. Кил хуçи купăс каланă, мăшăрĕ, ачи-пăчи юрланă. Шел те, В.Малеев пурнăçран ир уйрăлнă. Унăн ырă пуçарăвне арăмĕ малалла тăсма шутланă. Çавна май Малеевсен тăванĕсем пулăшаççĕ ăна паян. Асăннă ансамбле пилĕк хĕрарăм хутшăнать. Вĕсен репертуарĕнче – чăваш юррисем, такмакĕсем. «Вырăнти юрăсене те шăрантаратпăр, - малалла тăсăлать сăмах çăмхи. – Вера Лубошновăран тĕрлĕ юрă-кĕвĕ çырса илнĕ. Вера аппа хăй те юрлама юратать. Сакăр теçеткене çывхарать пулсан та чунĕпе çамрăк вăл. Юрă çынна вăй кĕртет, пурăнма хавхалантарать».
Çемье ансамблĕн «тилхепине» тытса пыракан Ирина Малеева пирки те ыррине çеç каламалла. Унăн сцена çинчи ĕç стажĕ 30 çултан та иртет. Ирина Витальевна вырăнти шкулта ĕçлет. Юрă-кĕвĕ тĕнчине çамрăк ăрăва та явăçтарать. Унсăр пуçне пултаруллă хĕрарăм «Пилеш» фольклор ушкăнне те çÿрет.
Пĕлтĕр Малевсем зона шайĕпе иртнĕ конкурсра пĕрремĕш вырăн йышăннă, тĕп хулари мероприятие хутшăнма пултарнă. Агитбригада ушкăнĕ те иртнĕ çул республикăри конкурсра çĕнтернĕ. Чăн та, ÿсĕм хыççăн ÿсĕм тăваççĕ Кивĕ Чукалсем. Çамрăксем те аслисенчен юласшăн мар. Район шайĕпе иртекен «Çамрăк сасăсем» фестивале çулсеренех хутшăнаççĕ, малти вырăнсене çĕнсе илеççĕ. 11-мĕш класра вĕренекен А.Мандрюкова, Е.Ильдякова тата В.Мишкина музыка пĕлĕвне малалла аталантарма тĕллев тытнă.
ЕНТЕШĔПЕ МУХТАНАÇÇĔ
Культура çурчĕ çумĕнче «Хĕрарăм – çемье вучахĕ» клуб та йĕркеленнĕ. Икĕ кружок ĕçлет кунта: ал ĕç ăстисен тата аэробика. Пĕрремĕшне – И.Малеева, теприне Л.Малеева ертсе пыраççĕ.
«Ал ĕç кружокне 10-12 хĕрарăм çÿрет, - каласа кăтартать З.Карзанова. – Тĕрлĕ ĕç пурнăçлатпăр. Нумаях пулмасть эрешлĕ тутăр çыхрăмăр». Асăннă кружок 15 çул каярах йĕркеленнĕ. Кĕркунне ĕçсем вĕçленсен кружока пуçтарăнаççĕ кил хуçи хĕрарăмĕсем. Хĕлĕпех тĕрлĕ ал ĕç тăваççĕ. Çуркунне енне кайсан улах ларма пăрахаççĕ, мĕншĕн тесен кил-çуртра ĕç хутшăнать.
Ял хĕрарăмĕ валли аэробика кружокĕ кирлех мар тейĕ вулакан. «Кирлех, - çирĕплетрĕ кун пирки Зинаида Ильинична. – Хытнă шăм-шакка хускатни сывлăхшăн усăллă. Çавна май тĕрлĕ хускану тăватпăр».
Ялта Культура çурчĕ пурришĕн савăнаççĕ Кивĕ Чукалсем. Уявсенче е тĕрлĕ мероприяти иртнĕ чухне лăк тулли халăх пухăнать клуба. Курма çеç мар, спектакль, концерт кăтартма та хаваспах хутшăнаççĕ вĕсем. РФ тава тивĕçлĕ тата ЧР халăх артисчĕ М.Денисов пек уçă саслă çынсем пурăнаççĕ кунта. Ахальтен мар ентешĕпе мухтанаççĕ Кивĕ Чукалсем. Ара, вăл юрă шăрантарнă чухне вăрман янăраса тăнă-мĕн!
«Малашне тĕслĕх Культура çурчĕ пуласса шанас килет», - чунри вăрттăнлăхне уçать Зинаида Ильинична.
Çапла, Культура çурчĕ – ял тĕкĕрĕ. Унăн сăн-сăпачĕ тăрăх ял çыннин кун-çулне, ĕçченлĕхне, культура шайне хаклама пулать. Унсăр пуçне – пултарулăхне те.