26 сентября 2009 г.
АСРА ТЫТМА
Республика шайĕнчи «Çамрăк çемье» программăпа килĕшÿллĕн пурăнмалли çурт-йĕр условийĕсене лайăхлатас текенсен:
- ял поселенийĕнче çурт-йĕр кирлисен шутĕнче тăмалла;
- программăна хутшăнмашкăн заявлени çырнă чухне мăшăрсен (е тулли мар çемьери ашшĕн е амăшĕн) 35 çултан аслă пулмалла мар;
- республика тата федераци шайĕнчи «Çамрăк çемье» программăсемпе килĕшÿллĕн патшалăх пулăшăвĕпе маларах усă курнă çемьен ку программăна хутшăнма ирĕк çук.
Республика программипе килĕшÿллĕн çамрăк çемьене:
- çурт-йĕрĕн социаллă хакĕн 15 проценчĕ чухлĕ социаллă тÿлевпе тивĕçтереççĕ;
- хваттер е çурт туянма (хăпартма) пĕчĕклетнĕ процент ставкисемпе ипотека кредичĕ параççĕ: малтанхи виçĕ çул - 5 процент, унтан вун икĕ çул 10 процент тÿлемелле пулать.
ĔЛĔКРЕХ Шăмăршăра ытларах пĕр-икĕ хутлă çуртсем тăватчĕç пулсан, юлашки çулсенче вара нумай хваттерлĕ виçшер хутлă çуртсем купаласси йăлана кĕрсе пырать. Паянхи куна çакнашкал темиçе кермен район центрне илем кÿрет. Кăçал кăна Ленин урамĕнче виçĕ хутлă тепĕр çурт хута кайрĕ. Унăн, 24 хваттерлĕскерĕн, пĕтĕмĕшле лаптăкĕ – 1081 тăваткал метр. Çитес вăхăтрах çакăн йышши 12 хваттерлĕ тепĕр çурт çĕнĕ çемьесене пурăнма йышăнĕ. Çуртăн пĕтĕмĕшле лаптăкĕ 626 тăваткал метрпа танлашать.
Çĕнĕ çуртсем тунипе пĕрлех, Шăмăршăра нумай хваттерлĕ çуртсене тĕпрен юсас ĕç те ăнăçлă пырать. Паянхи куна илес пулсан, палăртнă ĕçсен 98 процентне яхăн пурнăçлама ĕлкĕрнĕ те ĕнтĕ. Çулталăк пуçланнăранпа Космовский, Ленин, Юбилейная, Октябре 50 çул урамсенче вун пĕр çуртăн çивиттийĕсене улăштарнă. Çавăн пекех кăçал Космовский тата Ленин урамĕсенчи тăватă çурт стенисене ăшă тытмалла туса пластика сăрнă. Халĕ ку çуртсем çĕнĕпе пĕрех, урамсене чăннипех илем кÿреççĕ. Кунсăр пуçне Октябре 50 çул, Юбилейная урамсенчи виçĕ çуртăн фасачĕсене сăрласа илемлетнĕ. Юсав ĕçĕсене пур çĕрте те пысăк пахалăхпа пурнăçланă.
Паллах, вăхăт иртнĕçемĕн çуртсенчи электрооборудованипе инженери системисем те кивелеççĕ, вĕсене вăхăтра çĕнетес пулать. Çак ĕçсене кăçал вун икĕ çуртра туса ирттернĕ, вĕсем халĕ пур енĕпе те шанчăклă.
Район центрĕнче кăна мар, ялсенче те пурăнмалли çурт-йĕр çавăракансем йышлă. Çамрăксем вырăнтах тĕпленсе пурăнма шут тытни, ялсем çамрăкланса пыни – ырламалли пулăм. Шанчăклă çăл куç пĕлтернĕ тăрăх, кăçал районĕпе пурĕ 4974 тăваткал метр чухлĕ пурăнмалли уйрăм çурт-йĕр туса лартнă, хуралтă таврашĕсене çĕнетнĕ.
Çамрăксем яла юласси ÿсни пирки асăнтăмăр-ха. Вĕсене патшалăх та май килнĕ таран тĕрлĕ енлĕ пулăшу пама тăрăшать, ку тĕлĕшпе федераллă, республика пĕлтерĕшлĕ ятарлă программăсем ĕçлеççĕ. Акă, кăçал «Çамрăк çемьесене пурăнмалли çурт-йĕрпе тивĕçтересси» федераллă программăпа килĕшÿллĕн районти тăватă çемьене – Шăмăршăри Убасевсене, Тихоновсене, Пăчăрлă Пашьелĕнчи Богдановсене çурт-йĕр тума, Шăмăршăри Матвеевсене тума пуçланă çурта туянса хута яма 1 миллион та 764 пин тенкĕ укçа панă. Апла пулсан, çамрăк çемьесем çитес вăхăтрах çурт-йĕр ыйтăвĕсене татса парас шанăç пур.
Çурт-йĕр условийĕсене лайăхлатма, çĕнĕ çурт тума республика пĕлтерĕшлĕ программа та пысăк пулăшу парать. Кăçалхи январь уйăхĕнче, сăмахран, Карапай Шăмăршăри Андреевсен, Ярăславри Толстовсен çемйисене çурт туянма, Пăчăрлă Пашьелĕнчи Угаринсене çĕнĕ çурт-йĕрпе хуралтăсем çавăрма республика бюджетĕнчен 534 пин те 600 тенкĕ укçа уйăрса панă. Çамрăксене вырăнти бюджет шучĕпе те пулăшма тăрăшаççĕ. Харпăр хăй вăйĕпе çурт-йĕр лартакансем е çĕнетекеннисем те сахалах мар.