Çуллахи вăхăтра çивĕч ыйтусенчен пĕри пыршă инфекцийĕ. Ун çинчен Чăваш Республикин Гигиена тата эпидемиологи центрĕн врачĕ Екатерина Сергеевна Сидякова ăнлантарса парать.
– Çуллахи вăхăтра пыршă (кишечные) инфекцийĕсемпе чирлесе ÿкес хăрушлăх пысăк. Çакăн пек чир-чĕртен мĕнле сыхланмалла;
– Профилактика тĕлĕшĕпе эпидемиологи центрĕ çак сĕнÿсене шута илме хушать:
1. Енчен те апат-çимĕç пĕрре пăхса килĕшмерĕ пулсан ан çийĕр;
2. Сĕт продукчĕсене лавккаран кăна илме тăрăшăр;
3. Апат-çимĕç туяннă чухне срокне тимлĕ пăхăр;
4. Хăвăрт пăсăлакан çимĕçсене ан упрăр;
5. Хĕвел çинче выртнă майонеза ан туянăр;
6. Пиçнĕ апатпа чĕррисене уйрăм упрăр;
7. Темиçе кун каялла тунă салатсене ан çийĕр;
8. Апат пĕçерес е çиес умĕн алăсене супăньпе çăвăр;
9. Пахча çимĕçе, улма-çырлана, ешĕл çимĕçсене яланах шывпа çăвăр;
10. Кухньăри савăт-сапана супăньлĕ шывпа çăвăр;
11. Вĕретмен шыв ан ĕçĕр;
12. Енчен те сире вар витти аптăратать, ăш ыратать, температура ÿснĕ е хăстарать пулсан тÿрех больницăна тухтăр патне кайăр, пĕлнĕ-пĕлмен эмелсемпе сипленме ан тăрăшăр.
– Дизентери пирки те каласа парăр-ха тархасшăн.
– Юнлă вар витти (дизентери) организмра дизентери бактерийĕ-сем е шигелсем лексен пуçланса каять. Дизентерипе çынсем кăна асапланаççĕ, выльăх-чĕрлĕх чирлемест. Час-часах ку чире «Хура алăсен» чирĕ теççĕ. Урăхла каласан çак инфекци апат урлă куçать.
Столовăйсенче бактерисем хăймапа хутăштарнă салатсенче, чĕрĕ улма-çырларан пĕçернĕ компотра пулма пултараççĕ. Унсăр пуçне поварсен аллисем таса мар пулнинчен те нумай килет.
– Çулталăкăн хăш вăхăтĕнче дизентерипе ытларах чирлеççĕ;
– Дизентери чирĕпе хуть те хăш вăхăтра та чирлеме пулать, ытларах вара çулла тата кĕр пуçламăшĕнче дизентери бактерийĕсем вăйлă аталанаççĕ. Çавăнпа та шăрăх вăхăтра гигиена çине ытларах тимлĕх уйăрмалла.
– Юлашки вăхăтра урамра арбуз сутса тăнине курма пулать. Ăна çурмалла касса хунине те туянма май пур. Ку хăрушă мар-и;
– Арбузăн шалти сĕткенлĕ пайĕ микроорганизмсемшĕн чи лайăх вырăн. Саккунпа килĕшÿллĕн санитари правилисенче бахча культурисене касса е пайласа сутма юраманни çинчен палăртнă.
– Сальмонеллез чирĕ çинчен те каласа парăр-ха, унран мĕнле упранмалла;
– Сальмонеллез – куçакан пыршă чирĕ. Ку чир çынна ăш ыратнипе, вар виттипе, кăмăл пăтраннипе асаплантарать.
Сальмонеллез чирне тапратса яракан инфекцисем питĕ çирĕп те тĕреклĕ. Вĕсем тăпрара 4-5 уйăх, шывра 1 уйăх пурăнма пултараççĕ. Унсăр пуçне сĕтре 20 кун, услам çура 4 уйăх таран, тăварланă какайра 2-3 уйăх. Апат-çимĕçре çак инфекцисем пурăнма кăна мар хăвăрт аталанма та ăста.
Ку чир ытларах чухне выльăх-чĕ- рлĕхрен, чăх-чĕпрен пуçланса кайма пултарать. Çăмарта, чăх ашĕ, вĕтетнĕ аш, торт çинĕ чухне асăрхануллă пулмалла.
2013 çулхи 6 уйăх хушшинче Чăваш Республикинче сальмоннелезпа 136 çын чирленĕ (2012 çулта 213 çын). Вĕсенчен ытларахăшĕ чăх çăмарти çинипе аптăранă. Çавăнпа та чĕрĕлле е пиçсе çитменнине çиме юрамасть, сальмонеллез чирĕпе чирлес хăрушлăх пур. Енчен те çак чирĕн паллисене хăвăр та сисрĕр пулсан тÿрех тухтăр патне васкăр.