09 сентября 2015 г.
- ЭХ, ачам, ачам...Урама уçăлма тух хуть, юлташусемпе выля! - çакăн пек ỹкĕтленине-ятланине илтрĕм ĕнер юлташ патне хăнана пырсан. Юлташăн мăшăрĕ вуниккĕри ывăлне компьютертан уйăрасшăн тăрăшать иккен. Лешĕ Интернет «серепине» çакланнă та, иртенпех компьютер çумĕнчен хăпаймасть. - Çапла кашни кун, - аллине лаш! сулчĕ юлташăм. - Çуллахи каникул кунĕсем компьютер умĕнчех иртсе кайрĕç тесен те тĕрĕс пулĕ. Темле вăйăсем вылять, такамсемпе çыру çỹретет - пĕлсе те пĕтерейместпĕр. Çĕнĕ велосипед та туянса патăмăр - ярăнма тухасшăн мар. Тусĕсем те хăй пекех «компьютер ачисем » пулса тăнă. - Компьютера юратнишĕн ачăра питех ан ятлăр-ха,- лаплантаратăп юлташпа арăмне. - Пирĕн ачасемпе мăнуксен çỹллĕ шайри технологисем вăйлă аталаннă саманара пурăнмалла вĕт. Интернет ачасен тавракурăмне ỹстерет, ăс-тăнне аталантарать. Социаллă сетьри страничка та çĕршыври тĕрлĕ кĕтесре туссем тупма пулăшать. Чăнах та, ывăлăр хăш сайтпа çыхăннине тĕрĕслени пăсмасть. Интернетра порно тата экстремизм япалисем те, сектантсен çырăвĕсем те, ытти кирлĕ мар ăпăр-тапăр та тем чухлех. Вĕсене асăрхасанах блокировка тăвăр - çыхăну çулне хупса хурăр. Интернет-казинопа юмăçсен сайчĕсенчен те сыхланмалла.Çавăн пекех палламан çынсене хăвăрăн адресăрпа телефон номерне пĕлтерме те юрамасть. Чăн-чăн тĕнчепе шухăшра сĕмленекен тĕнче - пачах урăхла япаласем. Çын камне тата вăл мĕнле шухăш тытнине пĕлмесĕр хăвăн чунна уçса памалла мар. Ачана онлайнпа çыхăннă чух тулли ирĕклĕх пани - хăрушă. Чи лайăххи - компьютер умне юнашар ларăр та монитора пĕрле пăхăр. Интернетра пĕр-пĕрне кỹрентерме, усал сăмахсем çырма та юрамасть. Кам та пулин усал сăмах çырнă пулсан, асăрхаман пек пулмалла, çав çынпа çыхланмалла мар. Интернет мĕн пек илĕртсен те, ачашăн пурнăçра ытти интерессем те пулмалла. Чи лайăххи - спортпа туслашни. Çемйипех вăрмана уçăлма кайни те, экскурсие çỹрени те ачасен хавхаланăвне ỹстерет. Шăмăршăри «Туслăх» спорт комплексĕнче те тĕрлĕ секцисем ĕçлеççĕ. Ан ỹркен кăна! Спорт хавхаланăвĕ вăл Интернет туртăмĕнчен те вăйлăрах. Ахальтен мар ĕнтĕ çамрăк фанатиксем хăйсем юратакан командăпа пĕрле хамăр çĕршыври хуласене çеç мар, ют çĕршывсене те çитеççĕ. Эпĕ хам та, акă, «Спартак» футбол командишĕн «чирлетĕп», вăл çĕнтерсен чунтан савăнатăп. Выляса ярсан, паллах, пăшăрханатăп...
Ив.САЛАНДАЕВ.