16 декабря 2015 г.
Çакна архив докуменчĕсем те çирĕплетсе параççĕ. Пасна шывĕ тăрăхĕнчи тата тепĕр ял – Асанкасси вара пирĕн тăрăхра чи малтан пуçланса кайнă ялсенчен пĕри тесе çирĕплетеççĕ историксемпе таврапĕлỹçĕсем. Кунта 1607-1608 çулсенче хальхи Комсомольски районне кĕрекен Асанкасси ялĕнчен чăвашсем куçса ларсан вĕсене çĕр уйăрса панă документ та архивра упранса юлнă. Каярах тата тĕрлĕ ялсенчи тутарсем те килсе вырнаçнă Асанкассине. Çак ялсенчи çынсем мĕн авалтанах çĕр ĕçĕпе ĕçлесе пурăннă, выльăх-чĕрлĕх ĕрчетнĕ, суту-илỹ тунă, ялти 9 арманта тырă авăртнă, çывăхри вăрман пуянлăхĕпе туллин усă курнă. ХIХ-мĕш ĕмĕрĕн 60-70- мĕш çулĕсенче Пасна тăрăхĕнче пурăнакансем Пашьел ялĕ çывăхĕнче Пăваран килнĕ Василий Крылов купца уçнă пустав тĕртекен фабрикăра çынсем йышлăн ĕçленĕ. Паян Пашьел ял тăрăхĕнче почта, ветеринари участокĕ, Шăмăршăри аптека филиалĕ, çемье врачĕн офисĕ, 10 магазин, клуб, библиотека, ача сачĕпе вăтам шкул ĕçлеççĕ. Пашьелте пурĕ 496 хуçалăх шутланать, вĕсенчен 175-шĕ - пушă çуртсем. Асанкассинче вара 306 килĕрен 80-шĕнче никам та пурăнмасть. Кăçал 20 пепке çут тĕнчене килнĕ, вилекенсен шучĕ те çав шайрах. Ял тăрăхĕнчи кашни пурăнакан çуртах ĕçмелли шывпа тивĕçтернĕ. Шыв колонкăран пỹртех кĕрет. Ку ĕçе халĕ вырăнти «Аква»ООО хăй çине илнĕ. Мĕншĕн ĕлĕкхи пек пусăран шыв ăсмаççĕ тетĕр? Юлашки çулсенче килти пусăсем типме пуçланă иккен. Çавăнпа та 8 çул ĕнтĕ кашни кил-çуртах шыв пăрăхĕсем тăрăх çителĕклĕ таран сивĕ шыв пырса тăрать. Чылай хуçалăхра вĕри шыв та пур. Ку - тỹлевлĕ, паллах, апла пулин те, çынсемшĕн меллĕ, шыв ыйтăвĕ те текех пăшăрхантармасть.