06 мая 2016 г.
РАЙОН администрацийĕн пуçлăхĕ Владимир Денисов Шăмăршăри чи илемлĕ вырăнта _ Культура Керменĕ çумĕнче _ Хисеп хăми вырнаçтарма йышăннине халăх ырласа кĕтсе илчĕ. Ним пытармалли те çук, Совет Союзĕ саланнăранпа эпир ĕç çыннине хисеп тума та пăрахнăччĕ, укçаллă çынсене _ бизнесменсемпе чее предпринимательсене _ Турă вырăнне хума тытăнтăмăр. Хирте вĕри тар тăкса тырпул çитĕнтерекенсемпе çулталăкĕпех ураран резина атă хывайман ферма ĕçченĕсем çинчен çулталăкра пĕрре çеç аса илеттĕмĕр.Халĕ районăн хăйĕн Хисеп хăми пур, унта ĕçре ырă ят çĕнсе илнĕ çынсен сăнỹкерчĕкĕсене вырнаçтарĕç. Çак сăнỹ керчĕксем çулталăкĕпех хăйсем патне илĕртĕç: шкул ачи-и, çитĕнсе пыракан çамрăк-и, ватă çын-и _ кунта килсе районти чи хастар ĕçченсемпе паллашĕ, вĕсемпе мухтанĕ. Кăштах историе аса илер-ха. Ваттисем каланă тăрăх, районта чăн малтанхи Хисеп хăмине иртнĕ ĕмĕрĕн аллăмĕш çулĕсенче туса хунă. Унта ялхуçалăхĕн, вăрман промышленноçĕнче, халăха вĕрентес ĕçпе медицинăра, суту-илỹре тата ытти отрасльте ĕçлекен 25 çын сăнỹкерчĕкне вырнаçтарнă пулнă. Вĕсенчен пĕри _ Виçпỹрт Шăмăршăри «Правда» колхоз доярки Ольга Бикмулловна Денисова. Унăн сăнỹкерчĕкĕ пĕр улшăнми 21 (!) çул çакăнса тăнă. Паллах, çумăрпа-хĕвелпе тĕссĕрленнипе, сăнỹкерчĕке кашни çулах çĕнетме тивнĕ. Кам-ха вăл Ольга Денисова тата чапа тивĕçлĕ мĕнле ĕç кăтартăвĕ тунă? Ольга Бикмулловнăна эпĕ питĕ лайăх паллаттăм, унăн килĕнче те пĕрре кăна пулман. Хаçатра очерк та пичетлесе кăлартăм. Çулĕсем сахал мар пулин те, чипер те вăр-вар хĕрарăмччĕ, ырă кăмăллăччĕ. Вăл Виçпỹрт Шăмăршă ялĕнче 1924 çулхи февралĕн 13-мĕшĕнче тĕне кĕмен хресчен çемйинче çуралнă. Вăрçă вăхăтĕнчи чи йывăр çулсене куççуль витĕр аса илетчĕ. Вунулттă тултаричченех фермăра ĕне сума тытăннă. Выçăпа вăйран кайнă выльăхсене йĕтем çивиттийĕ çинчи хуралса кайнă улăма çитерни, имшер пăрусем вилесрен хăраса, кỹршĕри Кахăрлă хирĕнчен михĕпе утă-улăм вăрласа килни çинчен каласа паратчĕ. _ Пăру вилес-тăвас пулсан, тĕрмене хупассипе хăрататчĕç, _ тетчĕ Ольга Бикмулловна. _ Талăкĕпех фермăран таврăнман, унтах выртса тăнă. Юрать-ха, ферма заведующийĕ куриччен кăштах сĕт тутанаттăмăр. Киле илсе каясси пирки сăмах та пулма пултарайман. Вăрçă вăхăтĕнче те, ун хыççăн та дисциплина çав тери çирĕпчĕ. Ĕнесене хамах пăрулаттарнă, чирлесен те тĕрлĕ курăкпа сипленĕ. «Улька, сана ветеринара вĕренме яратпăр», _ тетчĕ колхоз председателĕ Варвара Осиповна. Вĕренсе пулмарĕ, ман вырăнта ĕçлеме доярка тупаймарĕç... Вăтăр çул ытла ĕне сунă Бикмулла хĕрĕ. Хăйне çирĕплетсе панă 15 ĕнене чунтан юратса пăхнăран, сĕтне те ыттисенчен нумайрах суса илнĕ. Малтан _ колхозра, унтан _ районта, каярахпа республикăра та палăрнă. Ольга Денисова, кашни ĕнерен çулталăкра 3 пин литр ытла сĕт суса, районти Хисеп хăми çине кĕме тивĕç пулнă. Хальхи пек ятарлă агрегатпа мар, алă вĕççĕн сунă, пỹрнисем ыратнипе çĕрĕ-çĕрĕпе çывăрайманнине те аса илетчĕ. Ĕçне кура _ хисепĕ. 1959 çулта ăна Палтиел суйлав округĕ тăрăх Чăваш АССР Аслă Канашĕн депутатне суйланă. 1966 çулта Ольга Бикмулловнăна Тăван çĕршыв Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав, 1971 çулта вара Ленин орденĕпе наградă- ланă. Вăрçă вăхăтĕнчи хастар ĕçшĕн панă медаль çумне икĕ орден хутшăнни чăваш хĕрарăмĕн чапне тата та çĕкленĕ. Тивĕçлĕ канăва кайсан та, ферма сукмакне чылайччен такăрлатрĕ Ольга Денисова. Ури ыратнипе хытă утайми пулсан тин хăнăхнă ĕçрен хурланса уйрăлчĕ... Çук паян пирĕн хушăмăрта районăн ырă ятне республикипех çĕкленĕ хастар хĕрарăм _ Бикмулла хĕрĕ чипер Улька. Ун ятне пирĕн манма юрамасть. Районта Ленин орденĕпе Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕн кавалерĕ Ольга Денисова ячĕллĕ кубок туса хурсан, унпа чи малта пыракан ферма ĕçченне чысласан, питех те аван пулĕччĕ. Ман сĕнĕве район Пухăвĕн депутачĕсем хăйсен черетлĕ ларăвĕнче пăхса тухасса тем пек кĕтетĕп. «Страна должна знать своих Героев,» _ теççĕ вырăссем. Эпĕ те çаплах шутлатăп.
Ив.САЛАНДАЕВ.