22 июля 2016 г.
УЛМАЛЛĂ ялне хирти çулпа çаврăнса çитрĕмĕр. Автомашина хыçĕнче шап-шурă тусан йăсăрланать, çул аяккинчи йывăçсем те тусанпа витĕннĕ. _ Çак çĕр çинче тырпул çитĕнтерме пĕрре те çăмăл мар, _ терĕ Владимир Митрофанов фермер. _ Ахальтен мар ĕнтĕ хирсем вăрман лаптăкне çаврăнма тытăннăччĕ. Ĕненетĕр-и: малтанхи çул эпĕ пуртăпа пăчка алăран яман, кĕреçе аврилĕх йывăçсене каса-каса тырă акмалăх çĕр турăм.Володя 150 гектар çерем çĕре «уçса» тырпул çитĕнтерет. Тулли те, урпи те япăх мар. «Гектартан 100 пăт туха- тех», _ йăл! кулса каларĕ Митрофанов. Çапах та пĕр-икĕ фермер вăйĕпе çеç пиншер гектар çĕре (çамрăк вăрман ашкăрса ỹсекен лаптăксене «хир» теме чĕлхе çаврăнмасть) çĕнĕрен пусăçаврăнăшне тавăрма май çук. Çакна ăнланса, район администрацийĕн пуçлăхĕ Владимир Денисов инвесторсем шырама тытăннă. «Шыракан _ тупать», _ теççĕ халăхра. Владимир Васильевич кỹршĕллĕ Тутарстанри «АгроТранспорт» ООО ертỹçисемпе пĕр чĕлхе тупнă, вĕсене ятарласах чĕнсе илсе Улмаллă, Шамкай тата Чукал çĕрĕсене кăтартса çỹренĕ. Мĕн тетĕр, Тутарстанри инвесторсем йывăç кăна çитĕнекен çĕртен хăраман, арендăна илме килĕшнĕ. Тивĕçлĕ документсем хатĕрленĕ хыççăн «АгроТранспортăн» «хурçă учĕсем» (пысăк хăватлă СLASS AXION 930 тракторсем) Улмаллăпа Шамкай çĕрĕсене сухалама та тытăннă. 1100 гектар çĕр çине паян тесен паян тырă акма пулать: кăп-кăпăшка та пĕр муклашкасăр тăпра куçа илĕртет, ылтăн вăрлăх кĕтет. _ Çак çĕр çинче августăн малтанхи çурринче кĕрхи тулă акатпăр, _ пĕлтерчĕ «АгроТранспорт» ОООн Тутарстанри Çĕпрел районне кĕрекен Чакă уйрăмĕнчи управляющийĕ Фанис Багаутдинов. «Скипетр» тата «Марафон» элита сортлă кĕрхи тулла пирĕн тăрăхра халĕччен никам та çитĕнтермен-ха. «Скипетр» _ çемçе сортлă тулă, хĕллехи тата çуркуннехи сивве чăтăмлă. Унăн çăнăхĕнчен лайăх пахалăхлă çăкăр пĕçереççĕ. Гектартан 70-80 центнер тухăç пама пултарни çинчен каларĕ те Фанис, пĕрре те ĕненес килмерĕ. Унăн сăмахне район администрацийĕн пуçлăхĕ Владимир Денисов çирĕплетсен тин ĕнентĕм. Владимир Васильевич çак кунсенче Мордва Республикинчи тепĕр инвестор патĕнче _ «Восток» агропромышленноç пĕрлешĕвĕнче _ ĕçлĕ çулçỹревпе пулнă иккен, çын çỹл- лĕш тулă кашласа ларнине курсан питĕ тĕлĕннĕ. «Марафон» сорт та _ çемçе тулă, Саратов облаçĕнче ăна гектартан 50-60 центнер пуçтарса кĕртеççĕ иккен. Хĕллехи тата çуркуннехи сивве лайăх чăтса ирттерет, чир-чĕре парăнмасть. Паллах, инвестор минерал удобренийĕпе тата гербицидсемпе туллин усă курма шутлать, пирĕн тăпрара мĕн-мĕн çитменнине лабораторире тĕрĕслеттернĕ те ĕнтĕ. Тырă акнипе çеç çырлахасшăн мар «АгроТранспорт» ООО, малашне рапс, х ĕ в е л ç а в р ă н ă ш ,сахăр чĕкĕнтĕрĕ те çитĕ нтерме шутлать. Çĕр те ытларах кирлĕ пулать. Хальхи вăхăтра Чукал тата Кивĕ Чукал ял тăрăхĕсен пуçлăхĕсем Геннадий Чугуновпа Александр Чамеев çĕре арендăна памалли документсене хатĕрлеççĕ. Инвесторсем пирĕн çĕр çинче ĕçлени ял тăрăхĕшĕн те, халăхшăн та тупăшлă. Юхăнса кайнă хирсенче вăрман çитĕнтерни ялшăн намăс вĕт-ха. Ял тăрăхĕн бюджетне аренда укçи кĕни те, халăха çĕр пайĕсемшĕн тỹлеме шантарни те кăмăла çĕклет. Юнкун Пĕрлĕхлĕ информаци кунĕ иртнĕ май, район администрацийĕн пуçлăхĕ Владимир Денисов Улмаллăра тата Кивĕ Чукалта пурăнакансемпе, хирте ĕçлекен механизаторсемпе тĕл пулса калаçрĕ. Чăваш Республикин Пуçлăхĕн 2016 çулхи июнĕн 6-мĕшĕнчи «Чăваш Республикин 2017 çулхи тата 2018 çулпа 2019 çулхи бюджет политикин тĕп çул-йĕрĕ» Указĕпе паллаштарчĕ. Владимир Васильевич ял çынннисен ыйтăвĕсем çине тулли хурав пачĕ, çийĕнчех татса пама çук ыйтусене шута илчĕ. Информаци кунĕ çĕр ĕçченĕсем хушшинче _ тырпул çитĕнтерекенсемпе пĕрле _ иртнин усси пысăк пуласса шанас килет. Ĕç пỹлĕмĕнче темиçе минут хушши мар, хирте чуна уçса кăмăл туличчен калаçнине урăх мĕн çиттĕр?
Ив.САЛАНДАЕВ.